Podsumowanie akcji wymiany kopciuchów

Do końca 2020 roku mieszkańcy Warszawy mogli ubiegać się o pełne dofinansowanie do wymiany tzw. kopciucha, czyli pieca albo kotła na węgiel lub drewno, który nie spełnia wymogów klasy 3, 4 lub 5. Jak czytamy na stronie miasta Warszawy: „Warszawiacy mogą otrzymać dotację na wymianę tzw. „kopciucha” na instalację pompy ciepła, instalację ogrzewania elektrycznego, pieców gazowych, jak również przyłączenie nieruchomości do sieci ciepłowniczej. Dodatkowo mieszkańcy, którzy zdecydują się na likwidację kopciucha mogą również otrzymać środki na odnawialne źródła energii, tj. kolektory słoneczne, instalacje fotowoltaiczne czy turbiny wiatrowe, współpracujące z nowym ekologicznym źródłem ogrzewania. Dofinansowanie pokrywa także wykonanie lub modernizację instalacji centralnego ogrzewania i instalacji ciepłej wody użytkowej.”

W tym momencie niemal nikt nie kwestionuje już problemu smogu i konieczności poprawy jakości powietrza oraz tego, że akcja modernizacji kotłów leży w naszym wspólnym interesie. Dlatego na pewno trzeba docenić możliwość uzyskania dofinansowania. Niestety sprawność prowadzenia tego procesu pozostawia trochę do życzenia.

Wymiany i koszty
Pod koniec 2020 roku radnym dzielnicy przekazano podsumowanie akcji dofinansowania do wymiany pieców, a nieco więcej informacji otrzymałem w odpowiedzi na interpelację w tej sprawie. Niżej trochę liczb, obrazujących stan na koniec listopada i początek grudnia 2020.
W dzielnicy Wawer od września 2019 do listopada 2020 wpłynęło 518 wniosków o dofinansowanie na modernizację kotłowni, najwięcej w Warszawie. Przygotowano 259 umów, z czego zawarto 240. Wniosków rozpatrzonych negatywnie było niewiele – kilkanaście. Najczęstszymi powodami negatywnego rozpatrzenia były: złożenie wniosku o realizację inwestycji polegającej na wymianie kotła gazowego na nowy kocioł gazowy lub wykonanie inwestycji przed zawarciem umowy (to ważne: najpierw należy podpisać umowę dotacji, potem zaczynać inwestycję). Przytoczone liczby oznaczają, że na przełomie listopada i grudnia około 250 wniosków nadal oczekiwało na rozpatrzenie i proces ten będzie trwał w 2021 roku.
Rozliczono 68 przeprowadzonych inwestycji (likwidacja 71 źródeł ciepła na paliwo stałe albo olej opałowy). Ich koszt łączny to 1 705 148,15 zł. Pozostałe inwestycje są w trakcie rozliczania.

Z perspektywy mieszkańca
Jak proces dofinansowania wygląda w praktyce? Tutaj przytoczę informacje otrzymane od jednej z mieszkanek. Samo wypełnienie wniosku było proste, jednak na informacje zwrotną o jego rozpatrzeniu wnioskodawczyni oczekiwała około czterech miesięcy. Po pozytywnym rozpatrzeniu odbyła się wizja lokalna, przeprowadzona zdalnie, podczas której należało zaprezentować swój piec i w nim rozpalić. Umowę do podpisania przyniósł kurier. Na własną rękę mieszkanka kupiła piec i znalazła wykonawcę, który przeprowadził wymianę pieca i z którym się rozliczyła. Następnie przystąpiła do rozliczenia z urzędem w celu uzyskania zwrotu kosztów. Niezbędne były fotografie ilustrujące wykonane prace, faktura za usługę i protokół technicznego odbioru robót. Rozliczenie mieszkanka wysłała listem poleconym, a urząd miał 21 dni od zaakceptowania rozliczenia na zwrot kosztów poprzez przelew. W ramach rozliczenia operacji wykonywana była kolejna zdalna wizja lokalna, przeprowadzana przez Biuro Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej. Ta powtórna wizja zależnie od przeprowadzonych zmian może obejmować zaprezentowanie m.in. budynku, miejsca po usuniętym piecu i instalacji, nowego pieca bądź innego zamontowanego w ramach operacji urządzenia, dokumentów instalacji. Jak zwraca uwagę mieszkanka, nie poradziłaby sobie z przeprowadzeniem zdalnej wizji lokalnej za pośrednictwem smartfonu bez pomocy rodziny. Zwrot pieniędzy otrzymała przed świętami. Jako zalety wymiany mieszkanka wymienia brak kurzu i brudu z węgla, stałą temperaturę w mieszkaniu, brak konieczności częstego sprawdzania pieca i comiesięcznego czyszczenia komina. Z dodatkowymi kosztami wiązało się wyniesienie starego pieca i związany z wymianą mały remont w piwnicy. Warto dodać, że – jak informują strony miejskie – można umówić się z wykonawcą na zwrot dopiero po rozliczeniu z urzędem.
Cała operacja, od złożenia wniosku o dofinansowanie do przesłania rozliczenia i uzyskania zwrotu kosztów, trwała od stycznia do grudnia 2020 roku. Około czterech miesięcy trwało samo rozpatrywanie wniosku. Miesiąc upłynął do przeprowadzenia pierwszej wizji (lipiec), a kolejny do przybycia kuriera z umową (sierpień); po znalezieniu wykonawcy rozpoczęto roboty (październik), rozliczenie przesłano listownie w listopadzie, a w grudniu przyszedł zwrot kosztów.

Ekoedukatorzy
Wsparcie informacyjne dla mieszkańców świadczą tzw. ekoedukatorzy. Koszt ich pracy? Dyżur ekoedukatora na stacjonarnym stanowisku w Urzędzie Dzielnicy Wawer – 64 350 zł brutto (78 ośmiogodzinnych dyżurów, 825 zł brutto za dyżur). Dyżur stacjonarny w Urzędzie Stanu Cywilnego na Włókienniczej – 33 000 zł brutto (40 ośmiogodzinnych dyżurów). Praca szóstki mobilnych ekoedukatorów – łącznie 60 470,86 zł (w tym Fundusz Pracy i ZUS): 27 zł brutto za godzinę, łącznie 1872 godziny. Umowy dla ekoedukatorów w USC oraz mobilnych są realizowane z dofinansowania Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej Urzędu m.st. Warszawy.

O ile sama akcja wymiany pieców jest ważna, to szkoda, że obok kampanii informacyjnej i wsparcia ze strony ekoedukatorów zabrakło nacisku na sprawniejsze przetwarzanie wniosków i przeprowadzenie całego procesu, od rozpatrzenia wniosku do sfinalizowania rozliczenia. Dodajmy, że w roku 2021 można uzyskać dofinansowanie do 90% kosztów, w 2022 – do 70%. Tzw. kopciuchy muszą być wymienione do końca 2022 roku.

Informacje na temat uzyskania dofinansowania: https://zielona.um.warszawa.pl, https://warszawa19115.pl/-/dotacje-dla-mieszkancow-na-modernizacje-kotłowni

Dziękuję Andrzejowi Tomaszczykowi za pomocne informacje.