Zwycięzca jest jeden

Autor: , Osiedle: Międzylesie Sadul Data: . Otagowany jako: , , , , ,

Na początku grudnia został rozstrzygnięty konkurs na opracowanie koncepcji Centrum Aktywności Międzypokoleniowej (CAM) w dzielnicy Wawer w Warszawie. Obiekt powstanie między ulicami Mrówczą i Patriotów na działce pomiędzy prywatną szkołą podstawową nr 92 a stacją paliw BP. Dzięki uprzejmości warszawskiego Biura Architektury i Planowania Przestrzennego i zgodzie na wykorzystanie materiałów konkursowych opublikowanych na stronie www.architektura.um.warszawa.pl, prezentujemy wyniki przeprowadzonego konkursu wraz z wybranymi (niestety nie wszystkie materiały mogły się zmieścić) ilustracjami oraz opiniami Sądu konkursowego.

Celem konkursu było uzyskanie najlepszej pod względem funkcjonalnym, estetycznym i ekonomicznym koncepcji architektonicznej dla zespołu zabudowy pełniącej rolę nowoczesnego ośrodka opieki, wsparcia i edukacji dla najmłodszych dzieci oraz osób starszych i osób z niepełnosprawnościami, w oparciu o zadane funkcje użytkowe:
żłobek dla 150 dzieci, CAM z domem dziennego pobytu dla seniorów,
ośrodek wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną,
zieleń rekreacyjna, parkowa i leśna, zagospodarowanie terenu
Kryteria oceny pracy konkursowej:

  • Pierwszorzędne – Atrakcyjność i funkcjonalność
  • Drugorzędne – Zgodność z wytycznymi
  • Trzeciorzędne – Realność realizacyjna i ekonomika

Jak to z tym konkursem było…

Jeszcze grudniu 2020 roku, w  trakcie kolejnej sesji Rady Dzielnicy, głosami radnych rządzącej koalicji, przegłosowano zakończenie dyskusji na temat celowości przeprowadzenia konkursu architektonicznego na mające powstać na ul. Mrówczej Centrum Aktywności Międzypokoleniowej. Następnie radni odrzucili projekt stanowiska klubu radnych Razem Dla Wawra nt. przeprowadzenia konkursu – 10 radnych było za, 10 przeciw (wszyscy z  PO + A. Ojer), 2 radnych PiS wstrzymało się od głosu. Głównym argumentem wysuwanym przeciwko formule konkursu był brak czasu. Z projektów protokołów z sesji Rady Dzielnicy tajemniczo zniknęły wypowiadane przez radnych słowa „konkurs” i zastąpiono je słowem „przetarg”.


W konsekwencji, w liście do zastępcy prezydenta m.st. Warszawy M. Olszewskiego oraz do dyrektorki BAiPP arch. M. Happach, radni SRdW upomnieli się o formułę konkursu. Wkrótce potem Zarząd Dzielnicy otrzymał jednoznacznie brzmiące pismo, w którym M. Happach przypomniała o obowiązujących procedurach przy wyłanianiu projektantów obiektów publicznych.


I Nagroda – BDR Architekci, 35 tys. zł realizacja

Praca charakteryzuje się zdecydowanymi i konsekwentnymi decyzjami projektowymi stanowiącymi jej kręgosłup organizacyjny i estetyczny zarówno w skali urbanistyki, jak i architektury.

Prawidłowe strefowanie zagospodarowania terenu umożliwiło niemal całkowite uwolnienie przestrzeni wzdłuż ul. Mrówczej od ruchu kołowego, a co za tym idzie, wytworzenie niezakłóconej wielofunkcyjnej przestrzeni publicznej o lokalnej skali i atmosferze leśnej alei. Zaczerpnięte z architektury wypoczynkowej rozwiązania – podcienie, tarasy, loggie, wejściowe ganki – tworzą przestrzeń ‘pomiędzy budynkiem a lasem’, a w towarzystwie nieformalnie zagospodarowanej zieleni mają znaczący potencjał, aby stać się miejscem niewymuszonej integracji użytkowników i lokalnych mieszkańców.

Analogiczna konsekwencja w organizacji funkcjonalnej budynków – odwrócenie wszystkich funkcji podstawowych w kierunku ulicy Mrówczej – zapewnia ochronę przed hałasem, tworzy atrakcyjną relację wnętrza z zewnętrzem i wprowadza elastyczny układ pomieszczeń podatny na adaptacje.

Architektura zwraca uwagę elegancką, współczesną interpretacją stylu Świdermajer, charakterystycznego dla linii Otwockiej. Wartością projektu jest nie tylko zaczerpnięta subtelna ornamentyka, ale przede wszystkim rozwiązania typowe dla funkcji sanatoryjnej – tak potrzebne tutaj miejsca spotkań i wypoczynku. Propozycja autorów ma znamiona architektury ponadczasowej – wyjątkowej, bo osadzonej w sposób dojrzały w lokalnym kontekście kulturowym.


II Nagroda – TŁO Michał Sikorski, 25 tys. zł 

W projekcie zwraca uwagę wrażliwość autorów na kwestie społeczne odzwierciedlone w zaprojektowanym zagospodarowaniu terenu. Poprzez właściwe rozmieszczenie budynków i usytuowanie wejść do nich ze wspólnego placu – forum, uzyskano przestrzeń o dużym potencjale dla interakcji międzyludzkich, co stanowi właściwą odpowiedź na potrzeby przyszłych użytkowników i jest zgodne z celem i programem obiektu jako miejsca międzypokoleniowej integracji. Zwraca uwagę atrakcyjne powiązanie pergolami budynków z otaczającą je naturą, co kreuje kameralne zakątki dla użytkowników ośrodka wsparcia oraz dzieci ze żłobka.

Wątpliwości wzbudziła kwestia zgodności z prawem miejscowym 2,5 metrowej wysokości pełnego muru, który stanowić miałby ścianę akustyczno – muralową. Taki element nie został przewidziany przez autorów planu miejscowego.

Układ wysokości budynków z kulminacją głównej funkcji – Centrum Aktywności Międzypokoleniowej przy placu wejściowym i otaczającymi CAM niższymi budynkami żłobka i ośrodka wsparcia wskazuje właściwą hierarchię kompozycji przestrzennej, w której osobom z utrudnioną orientacją łatwiej byłoby się odnaleźć. Architektura budynku nawiązuje do lekkich i ażurowych budynków sanatoryjnych linii otwockiej.


III Nagroda – Dedeco Architektura, 15 tys. zł 

Ciekawa kompozycja zarówno brył tworzących trzy oddzielne budynki, jak również podziałów elewacyjnych. Przemyślany i staranie zaprojektowany układ otworów okiennych. Estetyczny detal. Projekt architektonicznie dojrzały i interesujący, aczkolwiek zbyt uniwersalny, nie do końca korzystający z potencjału miejsca. Zagospodarowanie terenu nie uwzględnia przebiegu drogi 13KDD. Wątpliwość budzi lokalizacja terenu utwardzonego, przeznaczonego na miejsca parkingowe, bezpośrednio w sąsiedztwie budynków ośrodka wsparcia i CAM.

Brak jest wyraźnej odpowiedzi na potrzebę znalezienia atrakcyjnego otoczenia budynków na miejsce integracji międzypokoleniowej. Rzuty budynków klarowne, przemyślane funkcjonalnie, niepozbawione jednak mankamentów, do których należy zaliczyć zbyt wąskie i nieproporcjonalne sale pobytu dzieci w budynku żłobka oraz brak komfortowej strefy wejściowej.


Wyróżnienie – XYStudio, 5 tys. zł 

W wyróżnionej pracy uwagę zwraca udana próba stworzenia budynku – bufora, pomiędzy ruchliwą drogą i linią kolejową a zieloną strefą kameralnej zabudowy jednorodzinnej ul. Mrówczej i istniejącego leśnego placu zabaw. Sprzyja temu zaprojektowana forma architektoniczna – kaskada tarasów, opadająca w stronę południową, która ponadto staje się barierą akustyczną, chroniącą rekreacyjną część terenu. Otoczenie CAM zaprojektowano z poszanowaniem lokalnych warunków terenowych i klimatycznych oraz porastającej działkę zieleni – budynek „podąża” za istniejącym ukształtowaniem terenu, przewidziano zbiorniki retencyjne, mokradła, przemyślane nasadzenia. W projekcie widoczny jest wysiłek intelektualny jego autorów, włożony w analizę sposobu funkcjonowania całego zespołu i potrzeb poszczególnych grup jego użytkowników: czytelny układ komunikacyjny, konsekwentne rozmieszczenie funkcji między kondygnacjami, w zależności od liczby i mobilności użytkowników. Projekt w sposób optymalny łączy potrzeby wszystkich trzech grup Interesariuszy.
Umieszczenie całego programu ośrodka wsparcia na ostatniej kondygnacji, mimo słusznej idei stworzenia jego użytkownikom spokojnej oazy, w powiązaniu z nieco ukrytą strefą wejścia do tej placówki, w opinii sądu konkursowego, ogranicza jednak możliwość integracji osób z niepełnosprawnością z pozostałymi użytkownikami CAM. Duże wątpliwości, co do zgodności projektu z zapisami planu miejscowego, budzi długość elewacji całego obiektu. Praca wyróżnia się jakością dokonanej analizy zapewnienia dostępności obiektów osobom ze szczególnymi potrzebami i zaproponowanymi rozwiązaniami w zakresie projektowania uniwersalnego.