Czyste powietrze potrzebne na CITO

17 marca pod urzędem Dzielnicy Wawer odbyła się akcja „Atak Kaszlu” – na umówiony sygnał wszyscy uczestnicy zaczęli kaszleć, aby zwrócić uwagę na skutki wdychania zanieczyszczonego powietrza. Aktywiści i organizacje społeczne domagali się skutecznych działań na rzecz systemowej ochrony dzieci, seniorów i kobiet w ciąży przed zanieczyszczeniami powietrza.

W sezonie grzewczym jakość powietrza w Wawrze regularnie przekracza dopuszczalne normy. Ponadto słabo rozwinięty transport publiczny i intensywny ruch samochodowy dodatkowo obciążają powietrze tlenkami azotu i pyłami zawieszonymi, narażając mieszkańców – zwłaszcza dzieci uczęszczające do licznych szkół i przedszkoli – na poważne schorzenia.

Czyste powietrze potrzebne na CITO!
Astma, alergie, zapalenie zatok, infekcje dróg oddechowych, nadreaktywność oskrzeli, nadciśnienie, udary, zaburzenia neurologiczne, ADHD, depresja, cukrzyca, nowotwory, przewlekła obturacyjna choroba płuc… – to tylko część długiej listy konsekwencji, jakie niesie za sobą życie w zanieczyszczonym środowisku. Lista leków przepisywanych w gabinetach lekarskich jest równie długa – sterydy wziewne, leki rozszerzające oskrzela, antybiotyki na przewlekłe infekcje, środki przeciwzapalne i przeciwhistaminowe, beta-blokery, statyny, leki przeciwzakrzepowe, insulinę i leki na cukrzycę, preparaty neurologiczne i psychiatryczne – od przeciwbólowych i przeciwdepresyjnych po te stosowane w leczeniu zaburzeń poznawczych. Każdy z nich to dodatkowy koszt – zarówno finansowy, jak i zdrowotny.

Czystego powietrza, które jest fundamentem bezpieczeństwa zdrowotnego i profilaktyki większości chorób cywilizacyjnych, nie da się kupić w żadnej aptece. – przypomina mieszkanka dzielnicy Wawer, mama trójki dzieci, Kamila Kadzidłowska z Fundacji Rodzice dla Klimatu – To samorządy decydują o jakości powietrza w naszych miastach i dzielnicach – poprzez inwestycje w transport publiczny, rozwój infrastruktury rowerowej i pieszej, zielone strefy buforowe wokół szkół oraz wdrażanie skutecznych polityk antysmogowych.

Sytuacja przy warszawskich szkołach jest daleka od dobrej. Według audytu Zarządu Dróg Miejskich jeden na pięciu uczniów w Warszawie miał bliskie spotkanie z niebezpieczną sytuacją drogową. Dlatego pilnie potrzebujemy wprowadzania przez dzielnice rozwiązań takich jak szkolne ulice, które znacznie poprawiają bezpieczeństwo na drodze do szkoły, jednocześnie obniżają poziom trujących tlenków azotu w powietrzu – komentuje Nina Józefina Bąk, dyrektorka Clean Cities Polska i mama czteroletniej Róży.

Główny Inspektorat Ochrony Środowiska podaje, że średnia ekspozycja na dwutlenek azotu w roku kalendarzowym nie powinna przekroczyć 40 mikrogramów na metr sześcienny ze względu na ochronę zdrowia ludzi. Polski Alarm Smogowy odnotował, że w Warszawie w 2021r poziom NO2 wyniósł 50 μg/m3. Tymczasem wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia wskazują że bezpieczne, roczne stężenie dwutlenku azotu powinno utrzymywać się na poziomie 10 μg/m3.

Jaki jest poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem azotu w osiedlu Las?
Badania stanu jakości powietrza przeprowadzono w 2023r na zlecenie Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego przez Europejskie Centrum Czystego Powietrza w ramach projektu Ulica Szkolna, finansowanego przez Clean Air Fund. Honorowy Patronat nad projektem objął Marszałek Województwa Mazowieckiego. Celem analiz było sprawdzenie jak ruch samochodowy wpływa na jakość powietrza.
W tym celu wykonano pomiar ruchu drogowego na ulicy przy szkole SP 128. Zaobserwowano wzrost stężenia dwutlenku azotu w godzinach szczytu komunikacyjnego.

Porównanie dwóch pomiarów ruchu drogowego w sezonie grzewczym i poza sezonem z dnia 1.03.2023r i 27.04.2023r pokazuje, że otwarcie ulicy Kadetów po przebudowie spowodowało wzrost natężenia ruchu przy szkole o 151%. Natomiast stężenie NO2 wahało się od 70 do 100 μg/m3 w godzinach szczytu porannego i popołudniowego w dzień roboczy.

Zjawisko należy ocenić jako negatywne z punktu widzenia potencjalnych skutków zdrowotnych szczególnie dla rozwijającego się organizmu dziecka, jak i z uwagi na bezpieczeństwo dzieci w ruchu drogowym. Dodatkowo, po otwarciu dyskontu na ul. Kadetów ulokowanego naprzeciwko szkoły, należałoby ponownie zbadać natężenie ruchu oraz dokonać pomiarów zanieczyszczenia powietrza, ponieważ od chwili otwarcia dyskontu ruch samochodowy jest jeszcze bardziej intensywny.
W lipcu 2024r złożyłam interpelację w sprawie podjęcia działania naprawczego czystość powietrza przy ul.Kadetów, którą burmistrz przekazał do Zarządu Dróg Miejskich. Otrzymałam odpowiedź, że interpelacja nie dotyczy zakresu działań ZDM. Czy to oznacza, że nie wiadomo do kogo skierować interpelację, aby uzyskać merytoryczną odpowiedź?

Po uruchomieniu budowy dyskontu przy ul. Kadetów zwróciłam się ponownie z interpelacją, aby podjąć działania naprawcze w związku z uciążliwymi warunkami i zanieczyszczeniem powietrza oraz wycinką drzew. W odpowiedzi otrzymałam wyjaśnienie, że inwestycja jest prowadzona zgodnie z prawem, bo przecież urzędnicy tak zadecydowali wydając pozwolenie na budowę oraz jest wydana decyzja Zarządu Dzielnicy Wawer na wycinkę drzew. Drzewa stanowiły bufor pomiędzy domami mieszkańców a parkingiem dyskontu. Szkoda, że władze dzielnicy wydały zgodę, aby drzewa zamienić na latarnie, które aktualnie świecą mieszkańcom prosto w okna, a zamiast śpiewu ptaków słyszą hałas silników.
Zieleń w mieście powinna być pod specjalnym nadzorem. Drzewa działają z zaskakującą skutecznością, ograniczając zapylenie nawet o 75%. Liście drzew działają jak swoiste filtry, wchłaniając w procesie wymiany gazowej powietrze wraz z unoszącymi się pyłami i związkami chemicznymi, bądź adsorbując je na powierzchni liści, pochłaniają szkodliwe zanieczyszczenia takie jak dwutlenek węgla, tlenki azotu, amoniak oraz cząstki pyłów.

Organizatorzy kampanii ,,Recepty na czyste powietrze” przypominają, że to władze lokalne mają realne narzędzia i dostęp do funduszy, by poprawiać jakość powietrza w dzielnicy. Oprócz rozwiązań opartych na naturze, są to m.in. monitoring jakości powierza, pomoc mieszkańcom w usuwaniu ,,kopciuchów”, inwestycje w transport publiczny, infrastrukturę pieszą i rowerową, odsuwanie ruchu samochodowego od szkół i przede wszystkim edukacja zdrowotna urzędników w wydziałach architektury i budownictwa, infrastruktury, inwestycji i oświaty, którzy niestety zbyt często podejmują decyzje w oderwaniu od ich konsekwencji dla zdrowia, dobrostanu i portfeli zwykłych mieszkańców naszej dzielnicy.

Jakość powierza w Twoim otoczeniu ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia Twojej rodziny. Przypomnij o tym władzom Dzielnicy Wawer! Jak to zrobić?

• Wytnij ,,Receptę na czyste powietrze” dołączoną poniżej
• Wypełnij ją wpisując schorzenia rozpoznane u Ciebie lub Twoich bliskich
• Zaznacz rozwiązania, których oczekujesz w swojej okolicy
• Zaadresuj ją do Burmistrza Dzielnicy Wawer
• Podpisz imieniem i nazwiskiem lub symboliczna parafką
• Wyślij ją na adres: Paweł Michalec, Burmistrz Dzielnicy Wawer, ul. Żegańska 1, 04-713 Warszawa lub zostaw w biurze podawczym Urzędu Dzielnicy Wawer z prośbą przekazanie burmistrzowi.