Marsz w obronie lasów Marysina

Trasa została wybrana nieprzypadkowo. Marsz rozpoczął się na chodniku przy ul. Kościuszkowców, przy której rozciąga się Mazowiecki Park Krajobrazowy, otulina i rezerwat im. Króla Jana Sobieskiego (Natura 2000) w kierunku ul. Bychowskiej, która łączy Las Sobieskiego z Lasem Matki Mojej. Dalej mieszkańcy przechodzili przez leśną ścieżkę, która spaja zadrzewioną działkę miejską i las Matki Mojej. Następnie przemaszerowali na drugą stronę ul. Łysakowskiej kierując się do zbiegu ul. Związkowej i Gąsienicowej, gdzie planowany jest Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, budzący ogromny sprzeciw mieszkańców.

W czasie przemarszu jako przewodnicząca zgromadzenia odczytałam protest mieszkańców złożony w 2023 roku do Prezydenta Warszawy, pod którym podpisało się 2 tysiące mieszkańców. Przypomniałam również, że ochrona przyrody to obowiązek wszystkich obywateli, co regulują przepisy Konstytucji RP, ustawy, np. o ochronie przyrody oraz przepisy unijne, jak np. konwencja z Aarhus z 1998 r. o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska. Mieszkańcy rytmicznie wypowiadali hasło „Las prosi Cię ochroń mnie”.

Apartamentowiec w otulinie rezerwatu?
Od 2023 r. inwestor domaga się wydania warunków zabudowy na 148-lokalowy apartamentowiec (od 7 do 9 pięter, z jedno lub dwukondygnacyjnym garażem podziemnym). Miałby powstać w otulinie rezerwatu Króla Jana Sobieskiego (obszar Natura 2000 PLH140031) na działkach 12,14,25,26,27,28,29 z obrębu 3-10-01 (ul.Kościuszkowców 72). Miasto st. Warszawa dwa razy odmówiło wydania warunków zabudowy. Inwestor odwołał się kolejny raz do Samorządowego Kolegium Odwoławczego, które skierowało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. Aktualnie miasto st. Warszawa stoi przed wydaniem decyzji po raz trzeci. Czy będzie również odmowna?

Miasto uzasadniło pierwszą i drugą odmowę wydania warunków zabudowy między innymi tym, że inwestycja jest niezgodna z przepisami odrębnymi z zakresu ochrony przyrody, ponieważ istnieje uzasadnione ryzyko, że będzie znacząco oddziaływać na środowisko, a to może spowodować szkody również w rezerwacie. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska wskazał, że Rozporządzenie nr 13 Wojewody Mazowieckiego z 2005r i Zarządzenie nr 21 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie stanowią akty prawa miejscowego i zostały wydane na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Nie została zatem spełniona przesłanka, że decyzja WZ jest zgodna z przepisami odrębnymi, co powinno uniemożliwić wydanie pozytywnej decyzji. Obszar pod potencjalną inwestycję jest krajobrazem priorytetowym z przewagą siedlisk lasowych.

Plan z zabudową lasu
Mieszkańcy dobrze zapamiętali głosowanie nad wydaniem opinii w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przez Radę Dzielnicy na sesji nadzwyczajnej we wrześniu 2024 r. Radni Koalicji Obywatelskiej (KO) nie przyjęli uchwały, aby negatywnie zaopiniować plan zagospodarowania Marysina. Miejscowy plan zagospodarowania umożliwia ulokowanie inwestycji publicznej na miejskiej działce leśnej przy Lesie im. Matki Mojej oraz przedłużenie ul. Bychowskiej przez las. Do tego planuje się bliżej nieokreślonych rozmiarów punkt selektywnej zbiórki odpadów komunalnych przy ul.Łysakowskiej – wszystko w najbliższym sąsiedztwie Lasu i to bezpośrednio przy osiedlu domków jednorodzinnych.
W 2022 r. mieszkańcy zebrali 1283 podpisy pod petycją do Prezydenta miasta st. Warszawy i ponad 4 tys. uwag podczas wyłożenia miejscowego planu zagospodarowania. Uwagi mieszkańców nie zostały uwzględnione. Petycja przepadła.

Jak to wszystko się ma do uchwały Rady Miasta z 2019 r. zatwierdzającej „Plan adaptacji do zmian klimatu”, gdzie zwraca się uwagę na kluczową rolę zielonej i błękitnej infrastruktury, aby w najwyższym stopniu zachować obszary zielone? Pisze się o konieczności dostosowania dokumentów planistycznych i wykonawczych. Zapytałam o to na komisji ładu przestrzennego Miasta. Nie udzielono mi odpowiedzi. Rada Miasta przyjęła plan zagospodarowania Marysina większością głosów radnych KO.
Mieszkańcy i Przyjaciele obawiają się, że lasy Marysina w wyniku decyzji urzędników zostaną przekształcone w niechciane inwestycje i bezpowrotnie będą znikać.

Akcja artystyczna „Zgodnie z praniem”
Marsz w obronie lasów Marysina Wawerskiego rozpoczął się od akcji artystycznej – performansu. Artystka prała przeciwstawne sformułowania i słowa z dokumentów, które do tej pory w sprawach lasów Sobieskiego, Matki Mojej i planu zagospodarowania zostały wytworzone przez urzędy i protesty mieszkańców. Ma to na celu pokazanie absurdu, iż ochrona prawna lasów w praktyce w zależności od interpretacji może być bez znaczenia. Efektem końcowym jest powstanie arkuszy papieru wypranego. Zostało na nich napisane: ,,Las prosi Cię, ochroń mnie” – hasło stworzone przez mieszkańców. Prośba ta została wysłana do Prezydenta Miasta oraz do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.

Performans jest częścią projektu ,,Współistnienie” w Pracowni Rysunku Interdyscyplinarnego dr hab. Małgorzaty Gurowskiej, prof. Akademii Sztuk Pięknych i mgr Anny Siekierskiej na Wydziale Rzeźby wraz z tkaniną artystyczną ,,NiewLas”. Tytuł jest neologizmem powstałym od słów ,,nie” i ,,wlazł”, nawiązuje do haseł wieszanych przez mieszkańców wokół Lasu Sobieskiego. Materia pracy jest również z papieru wypranego – (protestu mieszkańców, surowców wtórnych – archiwalnych wydań Gazety Wawerskiej oraz dokumentów wytworzonych przez urzędy w sprawie lasów i mpzp) i pokrywa ona stalową siatkę – jako siatkę terenu. Pozostawiony w niej ażur ma kształt mapy Lasu Sobieskiego, w której jest Rezerwat Przyrody im. Króla Jana Sobieskiego i jego otulina. Wpadające światło odkrywa jej zarys.

Działania są zainspirowane czynnością prania pojedynczych liter na tkaninach z performansu Marii Pinińskiej-Bereś Pranie I (1980) i Pranie II (1981).

Tkaninę artystyczną oraz dokumentację akcji można było zobaczyć podczas Nocy Muzeów na wystawie ,,4xRomantyzm” w Pracowni nr 14 Wydziału Grafiki Akademii Sztuk Pięknych ul. Krakowskie Przedmieście 5.

Projekt również znajdzie się w lipcu br na wystawie dyplomowej Martyny Dyrcz, promotorka dr Diana Lelonek, w projekcie GeoNarracje – interaktywnej wystawie sztuki artystów ASP w formie gry terenowej.

Performance „Zgodnie z praniem” wykonała Michalina Pasierbska, artystka interdyscyplinarna, absolwentka Liceum Plastycznego w Warszawie, obecnie studentka ASP w Warszawie. Mieszka w Marysinie Wawerskim, uczęszczała na zajęcia w klubie kultury w Marysinie przy ul.Korkowej 98 do niezastąpionej pani Joanny Beredy w latach 2013-2017.