Krzyże i kapliczki anińskie

W majowo-kwietniowym numerze Gazety Wawerskiej przedstawiałem Państwu krzyże i kapliczki z terenu osiedla Aleksandrów. Idąc dalej kluczem alfabetycznym tym razem prezentuję tego typu obiekty w osiedlu Anin.

Ponownie zwracam się też z prośbą o kontakt jeśli ktoś z Państwa ma dodatkową wiedzę na temat jednej z opisanych tu kapliczek lub też wiedzę o takiej, która w tym zestawieniu się nie znalazła.

1. Marysińska 40A

Figura Matki Bożej ze złożonymi rękami stoi na niewielkiej, prostokątnej podmurówce. Pierwotnie figura stała bliżej furtki wejściowej, ale została przeniesiona w nowe miejsce podczas budowy garażu na tej samej posesji. Przywiezienie i posadowienie figurki w latach 70. jako wyraz głębokiej wiary, a także w ramach przekory wobec władzy komunistycznej zrealizowała przed swoim domem Pani Alfreda Tokarska.

2. Marysińska 32/34A

Prowizoryczna kapliczka zaaranżowana w 2021 roku na pniu wyciętej lipy.

3. II Poprzeczna 14

Unikatowa, drewniana kapliczka z Matką Boską trzymającą Dzieciątko Jezus umieszczona jest na wysokiej, betonowej kolumnie, mającej u podstawy płaski, dwupoziomowy cokół. Powstała wraz z budową domu, zwanego kiedyś willą Felinka, realizowaną przez Państwa Sobieszczańskich ok. 1933-1935 roku. Kapliczka ocalała, mimo iż sąsiedni dom zajmowało wojsko niemieckie, a po wojnie przewinęło się tu wielu mieszkańców z przydziału kwaterunkowego. Kapliczka była restaurowana. W ostatnim czasie wskutek upadku konaru drzewa uszkodzony został niewielki, drewniany krzyż zwieńczający kapliczkę.

4. III Poprzeczna 5

Figura umieszczona jest w ogrodzie prywatnej posesji na polerowanym, granitowym cokole. Została tu umieszczona ok 2006-2007 roku.

5. Trawiasta 34

Figurka Maryi usytuowana jest na murowanym cokole. Pierwsza figura, gipsowa, podarowana przez wikariusza parafii Matki Bożej Królowej Polski ks. Jacka Bazarnika stała tu od lat 70. do 2005 roku. Druga figura, plastikowa, stała tu do 2021 roku, kiedy to wymieniona została na nową.
Nastoletniej mieszkańce posesji przyśniła się kiedyś Matka Boża w pięknych szatach z prośbą o postawienie figurki w tym miejscu. Po dwóch tygodniach Matka Boża przyśniła się jej jeszcze raz, tym razem zapłakana i wyglądająca jak ta na wizerunku z Medziugoria z pytaniem czemu jeszcze nie ma figurki. Z postawieniem figurki wiązała się pewna obietnica, która się spełniła.

6. IV Poprzeczna 7

Figura Matki Bożej umieszczona jest na wysokim, trójbryłowym cokole, a zlokalizowana została pośrodku rozległego ogrodu pod gałęziami roznącej w sąsiedztwie brzozy. Według relacji mieszkańców powstała w latach 60. lub wcześniej wraz z budową domu za sprawą ówczesnych właścicieli działki.

7. V Poprzeczna 20

Figura św Rodziny umieszczona na murowanym cokole znajduje się przy wejściu do budynku, gdzie siedzibę ma Zgromadzenie Zakonne Sióstr św. Rodziny. Figura stoi tu od 2017 roku.

8. Rzeźbiarska 46 – krzyż

Krzyż misyjny przy anińskim kościele umiejscowiony jest w północno- zachodnim narożniku kościelnego terenu. Pierwsza tabliczka na nim umieszczona zawiera napis: „Misje Tysiąclecia Chrztu Polski 24 X – 2 XI 1970”, a druga: „Misje Jubileuszu 2000 9-16 kwietnia”.

9. Rzeźbiarska 46 – figura Matki Bożej

Kamienna figura patronki anińskiego kościoła – Matki Bożej Królowej Polski osłaniającej opiekuńczym gestem orła w koronie, znajduje się pośród zieleni wewnętrznego patio otoczonego kościelnymi budynkami tworzącymi czworobok z otwartą przestrzenią z arkadami od strony ulicy Rzeźbiarskiej. Figura Matki Bożej, autorstwa Józefa „Dudka” Kenara (1952-2001), została umieszczona na środku dziedzińca ok. 1980 roku wraz z zakończeniem budowy kościoła, zgodnie z zamierzeniami Zygmunta Stępińskiego – projektanta kościoła, nawiązując swą formą do figur Matki Boskiej z okresu gotyku lub wczesnego renesansu.

10. Rzeźbiarska 46 – kapliczka św. Franciszka

Kapliczka św. Franciszka powstała w 2009 roku, a poświęcona została 4 października 2009 roku w dzień św. Franciszka z Asyżu – odprawiona została wtedy Msza św., po której nastąpił obrzęd błogosławieństwa zwierząt. Przed Mszą św. dzieci z koła teatralnego SP 218 pod opieką s. Kamili pokazały przedstawienie o św. Franciszku. Kapliczka znajduje się na terenie przykościelnym w bezpośrednim sąsiedztwie stawu i fontanny.

11. Rzeźbiarska 46 – kapliczka św. Antoniego

Figura św. Antoniego została zainstalowana na przełomie września i października 2015 roku, jako druga już figura zdobiąca teren przykościelny. Pracę wykonali: ks. Kazimierz Zoch-Chrabołowski
i p. Rafał Kruszewski.

12. Rzeźbiarska 51B

Kapliczka znajduje się na prywatnej posesji naprzeciw kościelnego terenu anińskiej parafii. Jest niestety trochę zapomniana i zaniedbana.

13. Stradomska 24

Figurka Matki Bożej umieszczona na prostokątnym cokole znajduje się w ogrodowej scenerii na prywatnej posesji Państwa Kalinowskich. Została wzniesiona wraz z budową domu w latach 50. przez jego poprzednich właścicieli. Do figury prowadzi obecnie chodnik otoczony z obydwu stron żywopłotem.

14. Rzeźbiarska 45B

Niewielka figura Matki Bożej ze złożonymi rękami jest tu ukryta w małej niszy wschodniej ściany budynku na wysokości balkonu. Powstała wraz z budową domu w 1971 roku.

15. Wydawnicza 18

Niewielka figura Jezusa Chrystusa wmurowana jest w ścianę domu od strony ul. Wydawniczej.

16. Trawiasta 5

Figura Matki Boskiej znajduje się na terenie Zgromadzenia Sióstr Rodziny Maryi. W jej dolnej części znajdują się nieczytelne daty, a na cokole jest niewyraźny napis zaczynający się od słów „MATKO NIEPOKALANA…”. Figura stoi w tym miejscu od ok. 1938, czyli od momentu budowy domu przez ks. Marcelego Godlewskiego – znanego społecznika, proboszcza parafii Wszystkich Świętych w Warszawie. To pod tą figurą w 1944 ks. Godlewski skutecznie oprotestował na jakiś czas niemiecki nakaz ewakuacji mieszczącego się tu wtedy sierocińca.

17. Stradomska 14

Figurka Matki Boskiej Kodeńskiej stoi w tym miejscu od 1931 roku, zgodnie z datą wyrytą na cokole figurki. Napisy na kilkupoziomowym cokole brzmią dokładnie: „Matko Boska Kodeńska módl się za nami” i „Salve Regina 1931”. Figurka przedstawia Matkę Bożą w koronie i płaszczu z małym Jezusem na rękach.
Przez cały czas ktoś o tej figurce pamięta – palą się znicze i układane są kwiaty. Niestety sama działka, na której stoi figurka jest zaniedbana, a krzaki i zarośla, szczególnie w okresie letnim, tak mocno odgradzają figurkę od ulicy Stradomskiej, że ciężko ją dojrzeć przechodząc obok.
W maju 2021 dokonano renowacji figurki – całość została odnowiona zyskując nowe kolory, a teren w bezpośrednim sąsiedztwie został uporządkowany. 12 czerwca 2021 roku figurka Matki Bożej została poświęcona przez kapłanów anińskiej parafii.

18. VII Poprzeczna 3

Kapliczka powstała w 1980 roku na terenie nowicjatu Sióstr Prezentek, gdzie od 2010 roku znajduje się przedszkole. Pomysł na wykorzystanie w ten sposób rozgałęzionej sosny podał ks. Wiesław Kalisiak. Figura Matki Bożej umieszczona jest na solidnej, metalowej konstrukcji okalającej drzewo, zwieńczonej daszkiem z krzyżem.

19. VII Poprzeczna 3 (w ścianie budynku)

Figurka Matki Boskiej znajduje się we wnęce w południowej ścianie budynku Przedszkola Sióstr Prezentek.

20. Krzyż nad Kanałem Wawerskim

W dniu 29 kwietnia 1942 roku rozstrzelano w tym miejscu 12 więźniów przywiezionych z aresztu przy ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie. Hitlerowcy dokonali rozstrzelania w odwecie za zabicie lub zranienie w dniu 26 lutego 1942 roku kilku niemieckich policjantów przeprowadzających aresztowania przy ul. VIII Poprzecznej w Aninie. Zamordowano wtedy Leszka Kopalińskiego i jego matkę Helenę Kopalińską. W odwecie przywieziono tutaj 12 więźniów aresztowanych wcześniej w Aninie i Warszawie i rozstrzelano ich pozostawiając ciała na miejscu. Inna wersja wydarzeń mówi o tym, że na ulicy VIII Poprzecznej odbywało się szkolenie polskiej podchorążówki i wtedy przybyli Niemcy. Część uciekała do lasu, część została aresztowana. Pojmani zostali rozstrzelani ginąc jako żołnierze w miejscu gdzie składali przysięgę.
Rozstrzelani pochowani są na Cmentarzu Ofiar Wojny przy ulicy Kościuszkowców w dzielnicy Wawer.
Samo miejsce pamięci to obecnie ogrodzony krzyż i płyta pamiątkowa w kolorze czarnym z nazwiskami zamordowanych. Miejsce to znajduje się tuż obok płynącego Kanału Wawerskiego, niedaleko ulicy Niemodlińskiej. Pierwotnie znajdowała się tutaj biała płyta, która została podmieniona w latach siedemdziesiątych w związku z przyjętymi zobowiązaniami, że należy pisać o zbrodniach hitlerowskich a nie zbrodniach niemieckich. Na ogrodzeniu pomnika znajduje symbol Polski Walczącej z 1962 roku. Ogrodzenie wykonał Jerzy Kajetan Szulczewski, brat Tadeusza Szulczewskiego, najmłodszego z zamordowanych.
Na pamiątkowej tablicy znajduje się napis:

TADEUSZ SZULCZEWSKI LAT 15
TADEUSZ GÓRSKI 18
RAJMUND GÓRSKI 58
ZDZISŁAW TRUCHLEWSKI 18
JÓZEF RYBIŃSKI 18
STACH TOMERSKI 19
KAZIMIERZ KRYFKO 19
EDWARD STĘPIEŃ 20
TADEUSZ MAJEROWSKI 20
JERZY GRZYBALSKI 22
JÓZEF SOSZYŃSKI 23
ZYGMUNT WIELECHOWSKI 38
LESZEK KOPALIŃSKI 19
HELENA KOPALIŃSKA 42
ROZSTRZELANI PRZEZ KATÓW HITLEROWSKICH W DNIU 29.IV.1942 R. W ANINIE.
CZEŚĆ ICH PAMIĘCI.

21. Mieczysława Pożaryskiego 68

Figura Matki Bożej powstała w 1997 roku z inicjatywy Pana Macieja Wasiaka w intencji opieki nad rodziną, a także jako świadectwo wiary dla okolicznych mieszkańców. Sama figura wyrzeźbiona została w piaskowcu przez rzeżbiarza Jana Stępkowskiego ze Strzegowa, a wzorowana jest na Matce Bożej Niepokalanego Poczęcia w Niepokalanowie. Umieszczona jest w podstawie z piaskowca szydłowieckiego, sam cokół również wykończony jest piaskowcem. Z czasem figurka zyskała drewniany daszek inspirowany stylem góralskim. Po zmroku całość jest piękne oświetlona. Figura Matki Bożej poświęcona została przez ks. Mirosława Wasiaka w obecności Sąsiadów.

22. Mieczysława Pożaryskiego 66

Niewielka kapliczka wykonana we wnęce w kamiennym murku ogrodzeniowym znajdującym się przy wjeździe na posesję. Powstała ok. 2000 roku za sprawą ówczesnych właścicieli domu.