Krzyże i kapliczki w osiedlu Las

Zapraszam Państwa na spacer po osiedlu Las tropem istniejących tu krzyży i kapliczek. Tradycyjnie, jeśli pominąłem jakiś tego typu obiekt lub mają Państwo o tym tu przedstawionym więcej informacji zapraszam do kontaktu.

Stoczniowców 25

Kapliczka, a w zasadzie to co z niej zostało, usytuowana jest w ogródku posesji od ulicy Stoczniowców. Kapliczka jest murowana, z wnęką po środku i łukowymi oknami z czterech stron. W październiku 2018 roku działka została sprzedana i jednocześnie z wnętrza kapliczki zniknęła figura Maryi, zdemontowany został też wysoki, metalowy krzyż z figurą Pana Jezusa wieńczący wcześniej kapliczkę.

Poprawna 107A

Kapliczka została zbudowana po 2000 roku przez Stanisława Królaka. W dolnej części znajduje się kwadartowy cokół obłożony kamieniem ozdobnym, a w górnej części niewielka grota z półkolistym sklepieniem i figurą Maryi w środku. Kapliczka zlokalizowana jest z tyłu posesji, a skierowana jest zgodnie z zamysłem budowniczego w kierunku Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej przy ul. Ostrobramskiej. Na sąsiedniej górce z tyłu kapliczki ma być jeszcze zlokalizowany krzyż, co będzie nawiązaniem do Golgoty.

Poprawna 120/124

Kapliczka z figurą Maryi na cokole powstała z czerwonej cegły około 1962 roku, kilka lat po budowie domu. W dolnej części znajduje się napis: MARIO NIEPOKALANIE POCZĘTA RATUJ NAS oraz MATKO NIE ZAPOMNIJ MNIE GDYŻ TAK BARDZO KOCHAM CIĘ. Kapliczka najpiękniej wygląda w maju, gdy zakwitają otaczające ją róże.

Poprawna 100

Niewielka, drewniana kapliczka zlokalizowana na drzewie – kasztanowcu.

Narodowa 3 – krzyż

Drewniany krzyż przydrożny zlokalizowany jest na rogu Wału Miedzeszyńskiego i Narodowej. Ma przyczepioną tabliczkę z datą 1909R.

Wał Miedzeszyński 600

Kapliczka skrzynkowa, oszklona z trzech stron, w metalowej oprawie zakończonej na górze łukowym daszkiem z okapem i krzyżem osadzonym na szczycie. Wewnątrz umieszczono figurkę Matki Bożej oraz sztuczne, białe kwiaty i znicz elektryczny. Wysokim elementem kapliczki jest masywny cokół, złożony z dwóch kwadratowych stopni, z czego szerszym jest ten dolny. Kapliczka wymaga remontu.

Sęczkowa 65 – krzyż

Krzyż przydrożny za ogrodzeniem znajduje się w tym miejscu najprawdopodobniej już od 1904 roku – taka data jest bowiem umieszczona na tabliczce znajdującej się na tym krzyżu.
Pełny napis na tabliczce na krzyżu brzmi:
„1904 Rok
odrestaurowali w 1000-lecie Chrztu Polski Mieszkańcy osiedla „LAS”
1966 rok”
W dolnej części tabliczki wydrapana jest też niestarannie data 1986.

Kadetów 33 – krzyż

Metalowy krzyż został postawiony w południowo-wschodnim narożniku terenu kościoła parafialnego Św. Karola Boromeusza, podczas jego budowy. Ma przyczepioną metalową tabliczkę z wygrawerowanym napisem:
„PAMIĄTKA MISJI INTRONIZACYJNYCH NAJŚWIĘTSZEGO SERCA PANA JEZUSA Parafia św. Karola Boromeusza w Warszawie 23-30 października 2011 r.. Księża Sercanie”

Sęczkowa 60/60A – krzyż

Krzyż pamięci poległych mieszkańców osiedla Las został postawiony w dniu 11 sierpnia 1946 roku na rogu placu szkolnego dla uczczenia pamięci ofiar terroru hitlerowskiego. Krzyż postawiła młodzież reaktywowanego Koła Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Miejsce to upamiętnia mieszkańców osiedla Las, którzy zginęli w wyniku działań bojowych 1939 i 1944 roku.
Pierwotnie krzyż postawiony został na placu skąd Niemcy zabrali ostatnią partię mieszkańców do obozów koncentracyjnych. W obecne miejsce został przeniesiony w trakcie budowy sąsiedniego budynku szkoły. Wg. książki Henryka Wierzchowskiego pt. „Las – rolnicze osiedle Warszawy” „w latach 1967-68 w trakcie zwożenia materiałów na budowę nowej szkoły z serii „Tysiąclatek”, krzyż narażony był na zniszczenie. Wtedy mieszkańcy za zgodą władz administracyjnych i Komitetu Ochrony Pomników, przenieśli krzyż na drugą stronę budynku, a obok położyli płytę pamiątkową. Całość została ogrodzona i ukwiecona.”
Miejsce pamięci było wiele razy odświeżane, w miejsce drewnianego krzyża z czasem umieszczono krzyż metalowy.
Napis na wcześniejszej tablicy pamiątkowej znajdującej się obok krzyża głosił: „Z tego miejsca zostały wywiezione przez hitlerowców 63 osoby do obozów koncentracyjnych Mathausen, Ebensee z osiedla Las w latach 1939 – 1944, którzy polegli śmiercią męczeńską. Ufundowali mieszkańcy”.
Ostatni raz miejsce pamięci było modernizowane w  2017 roku, kiedy to m.in. ułożono kostkę brukową i wymieniono tablicę pamiątkową. Na większej, czarnej tablicy widnieje teraz napis: „PAMIĘCI MIESZKAŃCÓW OSIEDLA LAS KTÓRZY W LATACH 1939-1945 Z TEGO MIEJSCA ZOSTALI WYWIEZIENI DO NIEMIECKICH OBOZÓW KONCENTRACYJNYCH” wraz z listą 78 osób.
Całość ogrodzona jest metalowym płotkiem.

Poprawna 30E – krzyż

Drewniany krzyż na prywatnej posesji został wybudowany przez Macieja Grzybka w 2018 roku, rok po stuleciu objawień fatimskich, w trudnym czasie dla rodziny. Inspiracją były też krzyże na Podlasiu. Na froncie krzyża, na poziomej belce znajduje się napis: „BOGU CHWAŁA NA WIEKI”, a na belce pionowej napis: „OD ŚMIERCI WIECZNEJ ZACHOWAJ NAS PANIE”. Z tyłu krzyża, na poziomej belce znajduje się napis: „UFAJ BOGU”, a na belce pionowej napis: „BÓG CIĘ KOCHA”.

Krótko po postawieniu krzyż zapalił się od znicza, ale nie uległ zniszczeniu. Okopconą część krzyża w jego środkowej części zasłania figura Matki Bożej Fatimskiej, a znicz umieszczony jest teraz obok krzyża, na drewnianym pniu.

W 2020 roku na krzyżu umieszczona została metalowa tabliczka z tekstem:
„Matko Boża Łaskawa
Królowo Korony Polskiej
Patronko Warszawy
i Opiekunko Polski
Na pamiątkę setnej rocznicy
Twego cudownego zjawienia
na polach Ossowa i Wólki
Radzymińskiej
14 i 15 sierpnia 1920 roku.
Na pamiątkę tego Cudu na
Wisłą
tę tabliczkę instaluję
i
O Twą przmożną opiekę
nad domem moim i Ojczyzną
najpokorniej proszę
M.Grzybek”

Sęczkowa 33A

Kapliczka wybudowana została przez państwa Lisieckich w 1930 roku. To stosunkowo wysoka kapliczka z wnęką, zbudowana z betonowych cegieł. Odnowiona została w marcu 2016 roku, m.in. poprzez całościowe pomalowanie na biały kolor. Wcześniej sama fuga pomiędzy cegłami była w kolorze czerwonym.
Na samej górze kapliczki znajduje się metalowy krzyż z ukrzyżowanym Panem Jezusem. W górnej części kapliczki znajduje się także medalion z wizerunkiem św. Teresy z 1926 roku. W dolnej części wmurowana jest tablica z napisem „PROSIM O BŁOGOSŁAWIEŃSTWO BOŻE 1930 R W L”. Inicjały „W L” oznaczają Wiktorię i Wincentego Lisieckich.
W uroczystości wewnętrz kapliczki zapalana jest przez właściciela posesji świeczka.

Poprawna 13

Kapliczka wykonana jest w całości z kamienia polnego bielonego wapnem, w formie przypominającej rodzaj klęcznika. W środkowej części znajduje się obmurowana, przeszklona wnęka z drewnianą ramką, w której znajduje się niewielka figura Matki Bożej i sztuczne kwiaty. Całość zwieńczona jest krzyżem z figurką Chrystusa i wygrawerowanym napisem „Nie opuszczaj nas” (w 2022 roku sam napisna krucyfiksie został wykonany od nowa w białym kolorze). Kapliczka otoczona jest krzakami bzu i peonii.

Sęczkowa 14

Niewielka kapliczka skrzynkowa z przeszkloną gablotą (na tylnej ścianie tylko częściowo) w metalowej oprawie, ze spiczastym dachem i niewielkim krzyżem na górze, przyozdobionym sztucznym kwiatem i wstążkami. W środku gabloty znajduje się figura Matki Bożej Różańcowej, figura anioła i sztuczne kwiaty. Kapliczka umieszczona jest na cokole wykonanym z kamieni polnych i betonowej podstawie, a znajduje tuż za ogrodzeniem od strony ulicy.

Papierowa, róg Zabielskiej

Murowana, otynkowana kapliczka zwięczona metalowym krzyżem, z przeszkleniami z trzech stron. W środku figura Matki Boskiej, dwie figury aniołów oraz sztuczne kwiaty. Umiejscowiona jest w ramach skrzyżowania ulicy Papierowej i Zabielskiej. Kapliczkę przed II wojną światową postawił mieszkający tu wtedy Jan Rębek. Kilka lat później został z synem zabrany do obozu w Auschwitz, ale jako jedni z niewielu wrócili stamtąd do domu. W 2022 roku na froncie kapliczki została zamieszczona tabliczka z napisem: O MARYJO – KRÓLUJ W SERCU MOIM I PROWADŹ MNIE DO TWEGO SYNA.

Zabielska 44

Kapliczka skrzynkowa, oszkolona z czterech stron w metalowej oprawie, ze stożkowym dachem zwieńczonym niewielkim krzyżem, z figurą Matki Bożej, i sztucznymi kwiatami w środku, posadowiona na murowanym cokole, nieco poszerzonym przy podłożu, z czerwonymi cegłówkami i białą fugą. Kapliczka powstała latem 1960 za sprawą Państwa Kuźmińskich, którzy tu mieszkali. W środku stoi cały czas ta sama, gipsowa figura Matki Bożej zakupiona w sklepie z dewocjonaliami na Chmielnej. Kapliczkę święcił ówczesny probosz zerzeńskiej parafii ks. Józef Zagziłł. Kapliczka była wielokrotnie odświeżana, głównie poprzez pomalowanie, wraz z malowaniem samej figurki. W stosunku do pierwotnej wersji kapliczki wymienione zostało tylko szkło, bo to wcześniejsze było dosyć kruche.

Zabielska 2

Kapliczkę stanowi masywna figura Matki Bożej posadowiona na stosunkowo wysokim cokole wykonanym z kamieni, zwężającym się ku górze i przyozdobionym sztucznymi kwiatami od frontu. Usytuowana jest tuż za ogrodzeniem od strony ulicy, w otoczeniu zadbanego ogrodu. Kapliczka powstała w czerwcu 1966 roku z inicjatywy Anny i Wacława Gawrysiów, z okazji urodzin ich trzeciej wnuczki. Przy budowie pomagał murarz z Zastowa – Mochocki. Figura Matki Bożej nie była wymieniana. Aktualnie kapliczką opiekują się Jadwiga i Eugeniusz Gawryś.